Kάθε πρωί που ξυπνάς, ακολουθείς μία συγκεκριμένη ρουτίνα για να ξεκινήσεις την ημέρα σου. Σχεδόν ίδιες κινήσεις, για να φας πρωινό, να ντυθείς και να ετοιμαστείς για να βγεις από το σπίτι. Ακολουθείς μία συγκεκριμένη ρουτίνα για να πας στη δουλειά ή τη σχολή σου και άλλη μία ρουτίνα, σχεδόν ίδια κάθε ημέρα, επιστρέφοντας. Αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνεις καθημερινά.
Τι είναι η πραγματικότητα όμως;
Ουσιαστικά, η πραγματικότητα είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό. Αφορά στην ερμηνεία που δίνει ο εγκέφαλός μας στα εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνει, μέσω των πέντε αισθήσεων μας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, τι κάνει την πραγματικότητα σου ίδια με τη δική μου ή των γύρω σου; Ουσιαστικά τίποτα!
Σκέψου το παρακάτω: Το μωρό που μόλις ήρθε στη ζωή, είναι το καλύτερο παράδειγμα. Μόλις γεννιέται ένας άνθρωπος, έχει μία πολύ απλή αντίληψη της πραγματικότητας. Αντιλαμβάνεται μόνο το φαγητό που χρειάζεται και τον ύπνο για να ξεκουραστεί. Λειτουργεί με τα ένστικτά του και μόνο για να επιβιώσει. Στην πορεία της ζωής του, οι γύρω του, αναλαμβάνουν να οριοθετήσουν αυτή την πραγματικότητα θέτοντας συγκεκριμένους κανόνες έτσι ώστε να υπάρχει μία κοινή αποδοχή και μία συλλογική προσέγγιση στο περιβάλλον που τον περικλείει. Έτσι, του διδάσκουν τα χρώματα, τα σχήματα, τις γεύσεις και τις οσμές και πώς να ερμηνεύει την εμπειρία τους.
Πως όμως ξέρουμε ότι αυτή η κοινή αποδοχή είναι ίδια για όλους; Στην ουσία δεν το ξέρουμε και δεν θα μπορούσαμε να το μάθουμε!
Κάνε το εξής: Σταμάτα να διαβάζεις το άρθρο και κοίτα γύρω σου. Ψάξε να βρεις ένα αντικείμενο με μαύρο χρώμα και παρατήρησέ το για δέκα δευτερόλεπτα. Σίγουρα διαπιστώνεις ότι είναι μαύρο, σωστά; Πως το ξέρεις όμως; Απλά γιατί κάποτε στο δίδαξαν. Αυτή η διδαχή είναι απλά μία μεταφορά εμπειρίας. Αυτό που δεν γνωρίζουμε όμως, είναι η αντίληψη ότι αυτό που από κοινού αποφασίσαμε να ονομάσουμε μαύρο, μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό για τον κάθε ένα μας.
Ίσως σου ακούγεται περίεργο. Ας το σκεφθούμε λίγο παραπάνω. Σκέψου την πραγματικότητα από την πλευρά κάποιου που έχει αχρωματοψία. Πως είναι να μην έχεις ποτέ την εμπειρία του πράσινου χρώματος; Πάμε ακόμα πιο βαθιά. Πως είναι η πραγματικότητα ενός εκ γενετής τυφλού ανθρώπου;
Με βάση τα παραπάνω, ας κρατήσουμε την παραδοχή ότι η πραγματικότητα του καθενός είναι προσωπική, ορίζεται από κάποιες κοινές αποδοχές και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες που βιώνουμε καθημερινά.
Αφού λοιπόν είναι μία καθαρά προσωπική εμπειρία, γιατί επιτρέπουμε σε τρίτους να μας την διαμορφώνουν όπως θέλουν αυτοί; Γιατί αφήνουμε τους άλλους να μας την ορίζουν καθημερινά;
Ίσως γιατί από μικροί μας έχουν μάθει να είμαστε υπάκουοι, συγκαταβατικοί και να κάνουμε ότι μας λένε.
Σαν παιδιά είμαστε οι ύστατοι πρωτοπόροι
Γι' αυτό λοιπόν η συμπεριφορά των παιδιών είναι αυτή που είναι. Όντας παιδιά, εξερευνούμε το περιβάλλον και την πραγματικότητα γύρω μας, προσπαθώντας να ορίσουμε απτά όρια. Γι΄ αυτό σε καθημερινή βάση, ένα παιδί θα τεστάρει τα όρια μίας κατάστασης, για να δει μέχρι που μπορεί να φτάσει. Ουσιαστικά, σαν παιδιά είμαστε οι ύστατοι πρωτοπόροι! Κάθε μέρα είναι μία καινούρια εμπειρία, μία καινούρια κατάσταση για να αναλύσουμε και να ερμηνεύσουμε.
Πότε σταματάμε λοιπόν να το κάνουμε αυτό; Πότε παύει η επιθυμία μας για το καινούριο ή πότε μας την καταστέλλουν οι κοινωνικές δομές και η χειραγώγηση;
Ίσως όταν αφήνουμε τη λογική να πνίξει τη φαντασία μας. Ίσως όταν ο κοινωνικός προγραμματισμός είναι τόσο ισχυρός που δεν τολμάμε να τον αμφισβητήσουμε.
Η απάντηση λοιπόν, δεν είναι τόσο απλή. Εξάλλου υπάρχουν άτομα εκεί έξω που δεν παύουν ποτέ να εξερευνούν. Που παραμένουν πρωτοπόροι σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Που για αυτούς, τα όρια υπάρχουν μόνο για να αμφισβητούνται.
Ο κοινωνικός προγραμματισμός και η έλλειψη φαντασίας, ενέργειας και αυτοπεποίθησης μας οδηγεί στο να δημιουργήσουμε μία ζώνη άνεσης που περιορίζεται σε μικρά πράγματα που βιώνουμε καθημερινά. Σε ρουτίνες και στρατηγικές που δεν έχουν ρίσκο και δεν μας αναστατώνουν.
Σε κάποιες περιπτώσεις η παλιά φαντασία και επιθυμία μας για εξερεύνηση ξυπνάει και διψάει για αλλαγή, για νέες εμπειρίες και για αλλαγή της πραγματικότητάς μας. Τότε, στα πλαίσια των κοινωνικών δομών (που, ας παραδεχτούμε τελικά, ότι μας περιορίζουν), κάνουμε ένα μικρό βήμα έξω από τη ζώνη άνεσης μας και πάμε ένα ταξίδι στο εξωτερικό.
Επιστρέφοντας, έχουμε μία νέα πραγματικότητα, ελαφρώς διευρυμένη, με νέες εμπειρίες. Παρόλο που σε βάθος χρόνου, η ρουτίνα μπορεί να μας τραβήξει στα παλιά μας δεδομένα, η νέα εμπειρία έχει προστεθεί για πάντα στην τεράστια βιβλιοθήκη του νου μας. Σαν το βότσαλο που πέφτει στη λίμνη και ενώ σταδιακά η επιφάνειά της θα σταματήσει να κυματίζει, το βότσαλο θα μείνει για πάντα εκεί.
Τι χρειάζεται τελικά για να ξεπεράσουμε τη ζώνη άνεσης που δημιουργούμε βάσει του προγραμματισμού που δεχόμαστε; Όχι σε μεμονωμένα περιστατικά, όπως ένα ταξίδι, αλλά σε καθημερινή βάση.
Αρχικά χρειάζεται να συνειδητοποιήσεις ότι η διαμόρφωση της πραγματικότητας σου είναι καθαρά δικό σου θέμα. Ξεκίνα να αμφισβητείς τα δεδομένα γύρω σου – όλα όσα θεώρησες κάποια στιγμή ότι είναι έτσι και έτσι τα βιώνεις επειδή κάποιος κάποτε σε έμαθε έτσι. Σε καθημερινή βάση, κάνε αυτό που λέμε reality check.
Απομονώσου για λίγη ώρα και συνειδητά προσπάθησε να αντιληφθείς την ουσία των πραγμάτων γύρω σου. Τι θες; Τι κάνεις; Τι θα ήθελες να κάνεις και γιατί δεν το έχεις κάνει ακόμα; Τι χρειάζεται για να αρχίσεις να το κάνεις; Πότε θα ξέρεις ότι το πέτυχες;
Όσο διαβάζεις αυτές τις ερωτήσεις, είμαι σίγουρος ότι γεννάς άπειρες δικαιολογίες για να μην κάνεις αυτό που θες. Ο ασυνείδητος νους ή το υποσυνείδητο έχει την τάση να ακολουθεί την πιο εύκολη διαδρομή για να σε διευκολύνει. Δεν θέλει την αλλαγή γιατί χρειάζεται να δουλέψει για αυτή.
Μπορείς λοιπόν, είτε να παρακάμψεις το υποσυνείδητο σου, είτε να πας κόντρα στις διδαχές που έχεις από μικρός για να ξεκινήσει η διαδικασία της αλλαγής.
Μπορείς καθημερινά να αρχίσεις να κάνεις αλλαγές στη ρουτίνα σου, έτσι ώστε να αρχίσεις να γεμίζεις νέες εμπειρίες.
Ξεκίνα απλά.
Πήγαινε στη δουλειά σου από άλλο δρόμο, ψώνισε από μία άλλη περιοχή που δεν έχεις ξαναψωνίσει, άλλαξε το στυλ στα ρούχα σου ή τα μαλλιά σου. Σταδιακά θα δεις ότι θα αρχίσει να διευρύνεται η ζώνη άνεσης σου και θα σου είναι πιο εύκολο να κάνεις μεγαλύτερες αλλαγές. Σίγουρα θα σου πάρει πολύ χρόνο και το αποτέλεσμα θα είναι ορατό σε βάθος χρόνου. Αν πιστεύεις ότι αυτό είναι αρκετό, τότε κάντο.
Αν, όμως όχι; Αν η ανάγκη σου και η επιθυμία σου για αλλαγή είναι μεγαλύτερη;
Τότε πρέπει να λειτουργήσεις πιο δραστικά. Ξεκίνα λοιπόν να ορίζεις στόχους και να προκαλείς τον εαυτό σου σε καθημερινή βάση. Πίεσε τα όρια σου και όταν αισθανθείς ότι τα έφτασες, τότε πίεσε λίγο παραπάνω. Θέσε στόχους και ξεκίνα να τους δουλεύεις. Κάνε άμεσα τις αλλαγές που θες και προσαρμόσου στα νέα δεδομένα. Γίνε πιο ευέλικτος.
Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να έχεις ως αναμνήσεις αυτό που οι άλλοι έχουν ως όνειρα.
ΠΗΓΗ
Ουσιαστικά, η πραγματικότητα είναι κάτι εντελώς υποκειμενικό. Αφορά στην ερμηνεία που δίνει ο εγκέφαλός μας στα εξωτερικά ερεθίσματα που λαμβάνει, μέσω των πέντε αισθήσεων μας.
Υπό αυτές τις συνθήκες, τι κάνει την πραγματικότητα σου ίδια με τη δική μου ή των γύρω σου; Ουσιαστικά τίποτα!
Σκέψου το παρακάτω: Το μωρό που μόλις ήρθε στη ζωή, είναι το καλύτερο παράδειγμα. Μόλις γεννιέται ένας άνθρωπος, έχει μία πολύ απλή αντίληψη της πραγματικότητας. Αντιλαμβάνεται μόνο το φαγητό που χρειάζεται και τον ύπνο για να ξεκουραστεί. Λειτουργεί με τα ένστικτά του και μόνο για να επιβιώσει. Στην πορεία της ζωής του, οι γύρω του, αναλαμβάνουν να οριοθετήσουν αυτή την πραγματικότητα θέτοντας συγκεκριμένους κανόνες έτσι ώστε να υπάρχει μία κοινή αποδοχή και μία συλλογική προσέγγιση στο περιβάλλον που τον περικλείει. Έτσι, του διδάσκουν τα χρώματα, τα σχήματα, τις γεύσεις και τις οσμές και πώς να ερμηνεύει την εμπειρία τους.
Πως όμως ξέρουμε ότι αυτή η κοινή αποδοχή είναι ίδια για όλους; Στην ουσία δεν το ξέρουμε και δεν θα μπορούσαμε να το μάθουμε!
Κάνε το εξής: Σταμάτα να διαβάζεις το άρθρο και κοίτα γύρω σου. Ψάξε να βρεις ένα αντικείμενο με μαύρο χρώμα και παρατήρησέ το για δέκα δευτερόλεπτα. Σίγουρα διαπιστώνεις ότι είναι μαύρο, σωστά; Πως το ξέρεις όμως; Απλά γιατί κάποτε στο δίδαξαν. Αυτή η διδαχή είναι απλά μία μεταφορά εμπειρίας. Αυτό που δεν γνωρίζουμε όμως, είναι η αντίληψη ότι αυτό που από κοινού αποφασίσαμε να ονομάσουμε μαύρο, μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό για τον κάθε ένα μας.
Ίσως σου ακούγεται περίεργο. Ας το σκεφθούμε λίγο παραπάνω. Σκέψου την πραγματικότητα από την πλευρά κάποιου που έχει αχρωματοψία. Πως είναι να μην έχεις ποτέ την εμπειρία του πράσινου χρώματος; Πάμε ακόμα πιο βαθιά. Πως είναι η πραγματικότητα ενός εκ γενετής τυφλού ανθρώπου;
Με βάση τα παραπάνω, ας κρατήσουμε την παραδοχή ότι η πραγματικότητα του καθενός είναι προσωπική, ορίζεται από κάποιες κοινές αποδοχές και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες που βιώνουμε καθημερινά.
Αφού λοιπόν είναι μία καθαρά προσωπική εμπειρία, γιατί επιτρέπουμε σε τρίτους να μας την διαμορφώνουν όπως θέλουν αυτοί; Γιατί αφήνουμε τους άλλους να μας την ορίζουν καθημερινά;
Ίσως γιατί από μικροί μας έχουν μάθει να είμαστε υπάκουοι, συγκαταβατικοί και να κάνουμε ότι μας λένε.
Σαν παιδιά είμαστε οι ύστατοι πρωτοπόροι
Γι' αυτό λοιπόν η συμπεριφορά των παιδιών είναι αυτή που είναι. Όντας παιδιά, εξερευνούμε το περιβάλλον και την πραγματικότητα γύρω μας, προσπαθώντας να ορίσουμε απτά όρια. Γι΄ αυτό σε καθημερινή βάση, ένα παιδί θα τεστάρει τα όρια μίας κατάστασης, για να δει μέχρι που μπορεί να φτάσει. Ουσιαστικά, σαν παιδιά είμαστε οι ύστατοι πρωτοπόροι! Κάθε μέρα είναι μία καινούρια εμπειρία, μία καινούρια κατάσταση για να αναλύσουμε και να ερμηνεύσουμε.
Πότε σταματάμε λοιπόν να το κάνουμε αυτό; Πότε παύει η επιθυμία μας για το καινούριο ή πότε μας την καταστέλλουν οι κοινωνικές δομές και η χειραγώγηση;
Ίσως όταν αφήνουμε τη λογική να πνίξει τη φαντασία μας. Ίσως όταν ο κοινωνικός προγραμματισμός είναι τόσο ισχυρός που δεν τολμάμε να τον αμφισβητήσουμε.
Η απάντηση λοιπόν, δεν είναι τόσο απλή. Εξάλλου υπάρχουν άτομα εκεί έξω που δεν παύουν ποτέ να εξερευνούν. Που παραμένουν πρωτοπόροι σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Που για αυτούς, τα όρια υπάρχουν μόνο για να αμφισβητούνται.
Ο κοινωνικός προγραμματισμός και η έλλειψη φαντασίας, ενέργειας και αυτοπεποίθησης μας οδηγεί στο να δημιουργήσουμε μία ζώνη άνεσης που περιορίζεται σε μικρά πράγματα που βιώνουμε καθημερινά. Σε ρουτίνες και στρατηγικές που δεν έχουν ρίσκο και δεν μας αναστατώνουν.
Σε κάποιες περιπτώσεις η παλιά φαντασία και επιθυμία μας για εξερεύνηση ξυπνάει και διψάει για αλλαγή, για νέες εμπειρίες και για αλλαγή της πραγματικότητάς μας. Τότε, στα πλαίσια των κοινωνικών δομών (που, ας παραδεχτούμε τελικά, ότι μας περιορίζουν), κάνουμε ένα μικρό βήμα έξω από τη ζώνη άνεσης μας και πάμε ένα ταξίδι στο εξωτερικό.
Επιστρέφοντας, έχουμε μία νέα πραγματικότητα, ελαφρώς διευρυμένη, με νέες εμπειρίες. Παρόλο που σε βάθος χρόνου, η ρουτίνα μπορεί να μας τραβήξει στα παλιά μας δεδομένα, η νέα εμπειρία έχει προστεθεί για πάντα στην τεράστια βιβλιοθήκη του νου μας. Σαν το βότσαλο που πέφτει στη λίμνη και ενώ σταδιακά η επιφάνειά της θα σταματήσει να κυματίζει, το βότσαλο θα μείνει για πάντα εκεί.
Τι χρειάζεται τελικά για να ξεπεράσουμε τη ζώνη άνεσης που δημιουργούμε βάσει του προγραμματισμού που δεχόμαστε; Όχι σε μεμονωμένα περιστατικά, όπως ένα ταξίδι, αλλά σε καθημερινή βάση.
Αρχικά χρειάζεται να συνειδητοποιήσεις ότι η διαμόρφωση της πραγματικότητας σου είναι καθαρά δικό σου θέμα. Ξεκίνα να αμφισβητείς τα δεδομένα γύρω σου – όλα όσα θεώρησες κάποια στιγμή ότι είναι έτσι και έτσι τα βιώνεις επειδή κάποιος κάποτε σε έμαθε έτσι. Σε καθημερινή βάση, κάνε αυτό που λέμε reality check.
Απομονώσου για λίγη ώρα και συνειδητά προσπάθησε να αντιληφθείς την ουσία των πραγμάτων γύρω σου. Τι θες; Τι κάνεις; Τι θα ήθελες να κάνεις και γιατί δεν το έχεις κάνει ακόμα; Τι χρειάζεται για να αρχίσεις να το κάνεις; Πότε θα ξέρεις ότι το πέτυχες;
Όσο διαβάζεις αυτές τις ερωτήσεις, είμαι σίγουρος ότι γεννάς άπειρες δικαιολογίες για να μην κάνεις αυτό που θες. Ο ασυνείδητος νους ή το υποσυνείδητο έχει την τάση να ακολουθεί την πιο εύκολη διαδρομή για να σε διευκολύνει. Δεν θέλει την αλλαγή γιατί χρειάζεται να δουλέψει για αυτή.
Μπορείς λοιπόν, είτε να παρακάμψεις το υποσυνείδητο σου, είτε να πας κόντρα στις διδαχές που έχεις από μικρός για να ξεκινήσει η διαδικασία της αλλαγής.
Μπορείς καθημερινά να αρχίσεις να κάνεις αλλαγές στη ρουτίνα σου, έτσι ώστε να αρχίσεις να γεμίζεις νέες εμπειρίες.
Ξεκίνα απλά.
Πήγαινε στη δουλειά σου από άλλο δρόμο, ψώνισε από μία άλλη περιοχή που δεν έχεις ξαναψωνίσει, άλλαξε το στυλ στα ρούχα σου ή τα μαλλιά σου. Σταδιακά θα δεις ότι θα αρχίσει να διευρύνεται η ζώνη άνεσης σου και θα σου είναι πιο εύκολο να κάνεις μεγαλύτερες αλλαγές. Σίγουρα θα σου πάρει πολύ χρόνο και το αποτέλεσμα θα είναι ορατό σε βάθος χρόνου. Αν πιστεύεις ότι αυτό είναι αρκετό, τότε κάντο.
Αν, όμως όχι; Αν η ανάγκη σου και η επιθυμία σου για αλλαγή είναι μεγαλύτερη;
Τότε πρέπει να λειτουργήσεις πιο δραστικά. Ξεκίνα λοιπόν να ορίζεις στόχους και να προκαλείς τον εαυτό σου σε καθημερινή βάση. Πίεσε τα όρια σου και όταν αισθανθείς ότι τα έφτασες, τότε πίεσε λίγο παραπάνω. Θέσε στόχους και ξεκίνα να τους δουλεύεις. Κάνε άμεσα τις αλλαγές που θες και προσαρμόσου στα νέα δεδομένα. Γίνε πιο ευέλικτος.
Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να έχεις ως αναμνήσεις αυτό που οι άλλοι έχουν ως όνειρα.
ΠΗΓΗ
RSS Feed